Grutto

Grutto in:
C. Nozeman, M. Houttuyn, C. Sepp, J.C. Sepp:
Nederlandsche vogelen volgens hunne huishouding, aert en eigenschappen beschreeven
KOD 041 G 01

Rusticola, of Grutto

Nozeman wijdt een groot stuk van zijn tekst aan de taxonomie van de grutto. In onze tijd wordt deze vogel ingedeeld bij de familie van de Strandlopers, de Scolopacidae. Nozeman kon zich daar niet in vinden:
"Even weinig strookt deeze Vogel met de Kenmerken, welken ons dezelfde Schryver [Linnaeus] ter nederstelt van de Scolopaces, tot wier Gezin anders de Bek van den Grutto hem allernaest zou schynen te wyzen. De Kenmerken naementlyk der Scolopaces worden ter aengeweezene plaetse opgegeeven te bestaen, 1. in een roodachtigen Bek, die stomp en langer dan de Kop is; 2. in Vier-Vingerige Voeten; welker Achtervingers meerledig zyn, en, de vogels overeind zynde, plat op den grond staen. De Grutto voldoet, wederom, vry wel aen 't vereischte der eerste van deeze twee byzonderheden, maer het stelsel en de stand van zyne Achtervingeren is strydig tegen de tweede. Hy kan overzulks ook geene Scolopax zyn van Linnaeus."

De betekenis van de Latijnse naam, Limosa limosa, is 'vogel van de slikgronden'. De Nederlandse naam is door klanknabootsing gevormd; de baltsroep van de grutto lijkt op een snel achter elkaar roepend utto utto utto.

Vogelbescherming Nederland noemt de grutto dé ambassadeur van het Nederlandse polderlandschap. 90% van de grutto's in Noord-West Europa broedt in Nederland. Daarmee is ons land het belangrijkste Europese gruttoland. En dus hebben we een belangrijke taak de broedgebieden van deze vogel in stand te houden. Favoriete broedplaatsen zijn voor deze vogel vochtige veengraslanden, of zoals Nozeman het zegt:
"Inzonderheid in onze Hooilanden ontmoet men de Grutto's. Hun aes zyn wormpjens en andere aerdinsekten. Met hunne lange bekken weeten zy ze vaerdig uit den grond te haelen. Meermaelen ziet men dit in de tuinen waer in men by de Kievitten gekortwiekte Grutto's zet. 'K heb opgemerkt, dat zy ook aen onze slootkanten het Kikvorschenschot verslinden, en daer toe somtyds tot aen de deijen waeden."
De winter brengen ze door in de moerassen en rijstvelden van West-Afrika. Onlangs zijn 15 grutto's van een zender voorzien en gevolgd op hun reis naar Afrika. Lees meer hierover op de speciale website van de Vogelbescherming.

Het habitat van de grutto wordt bedreigd en ook al heeft de vogel zich aangepast en zijn toevlucht gekozen tot graslanden, de aantallen dalen. Het is dan ook inmiddels een vogel van de zogenaamde Rode Lijst (status: gevoelig) geworden.

Vindplaats: KOD 041 G 01