Over mij

Mijn foto
De Brabant-Collectie is in 1837 in 's-Hertogenbosch opgericht door het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant en wordt sinds 1986 beheerd door de bibliotheek van de Universiteit van Tilburg

maandag 29 juni 2015

Jheronimus Bosch

In aanloop naar het Jeroen Bosch jaar 2016 is afgelopen jaar een omvangrijk boek over deze kunstenaar uit 's-Hertogenbosch verschenen.
Dit prachtige boek, samengesteld en geschreven door kunsthistoricus en Boschkenner Stefan Fischer, bevat een overzicht van het complete werk van de Jheronimus Bosch.
Het boek bevat veel illustraties met uitgebreide details. Stefan Fischer onderzocht wat Bosch en zijn schilderijen zo enorm invloedrijk maakten. Bosch, wiens echte naam Jheronimus van Aken was, werd veel gekopieerd en nagemaakt. Het aantal nog bestaande werken van Bosch’ navolgers is vele malen groter dan dat van de meester zelf.
Vandaag de dag zijn slechts twintig schilderijen en acht tekeningen met zekerheid toegeschreven aan Bosch. Hij wordt nog steeds gezien als visionair, een schilder van dromen en nachtmerries, van de hel en demonen.

Het zeer leesbare boek is een kunsthistorische studie met o.a. hoofdstukken over het leven en werk van Jeroen Bosch, catalogi van schilderijen en tekeningen, een overzicht van historische bronnen, een bibliografie en een register.

Meer boeken over Bosch kunt U vinden in de rubriek BRA J1.

Vindplaats: BRA J1 FISC 2014

donderdag 25 juni 2015

Expositie Bijzondere Brabantse Boekbanden


De jaarlijkse ledenvergadering en toogdag van het Belgisch-Nederlands Boekbandengenootschap heeft op vrijdag 12 juni plaatsgevonden in Tilburg. Dit was een besloten bijeenkomst voor leden van het genootschap. Speciaal voor deze dag heeft conservator Emy Thorissen een mini-expositie ingericht in de vitrines op niveau 1 en 0 van de universiteitsbibliotheek. 

Diverse fraaie Brabantse banddecoraties kunt u beneden bewonderen, evenals een selectie van laat Middeleeuwse tot 20e eeuwse Nederlandse handboekbanden (o.a. ruit- en paneelstempelbanden, maar ook prijsbanden). In de vitrine op niveau 1 ziet u bijzondere banden uit de Brabant-Collectie en collectie Theologie van UB Tilburg gerangschikt naar land van herkomst van de boekband.

donderdag 18 juni 2015

Curiosa van het Slagveld van Waterloo

Vandaag is het 200 jaar geleden dat de veldslag bij Waterloo plaatsvond. De herdenking wordt dit weekend groots gevierd. 

In een verzameling van nog niet-ingewerkt materiaal bevindt zich een omslag met daarin onder andere de volgende tekst: 
Curiosa gevonden op het Slagveld van Waterloo met eene door A. Martini van Geffen eigenhandig geschreven Memorie d.d. 25 Aug. 1821.

Eén van deze curiositeiten bestaat uit vier met bloed doordrenkte geraniumblaadjes, afkomstig van het slagveld. 
Met bloed gedrenkte geraniumblaadjes, kort na den 18 juni 1815 geplukt in de Kweekerij van de hoeve Goumont (onder Waterloo).
Jhr. Antoni Martini, heer van Geffen (1791-1869) was - opgeleid als militair - in zijn werkzame leven controleur en inspecteur van de Belastingen. Van 1829 tot 1849  was hij lid van de Provinciale Staten in Noord-Brabant. Ook was hij medebestuurder en meerdere keren voorzitter van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant. Hij woonde op landgoed Piacenza in Vught. Onderaan de handgeschreven toelichting meldt hij dat hij het "niet ondienstig voor het nageslagt vond, vooral bij verloop van tijden, om deze kleine memorie tot opheldering bij deze voorwerpen te voegen". Uit de memorie wordt duidelijk dat Martini van Geffen zich uit nieuwsgierigheid kort na de, voor ons land zo belangrijke, Slag van Waterloo met enige vrienden naar die omgeving heeft begeven. Bij deze gelegenheid raapte hij eigenhandig de volgende voorwerpen op:
1. Een alphabetisch naam op appel boek, van Engelsche soldaten.
2. Een Livret van een Fransch Soldaat
3. Een fragment met anecdotes, gedruckt in de Franschen taal.
4. Een Brevet van het Legioen van Eer.
5. Een Cartets kogel geheel met bloed geverft
6. Op de Broegerij van de afgebrande Ferme Goumont waar men bezig was de menigte lijken te verbranden een geweerkogel dien het hoofd doorboorde van een Nassaus Grenadier welke den eersten over de bres der ringmuur sprong, en daar den doot vond.
7. En eindelijk drie blaatjes roze geraniums met bloet bevlekt, geplukt op de voornoemde plaats, staande met eene menigte andere bloemen gedeeltelijk noch op rijen in potten meest vervult met gronnen bloet. 
De voorwerpen bij nummer 1, 2, 3 en 7 zijn nog in de omslag met de Memorie van Martini van Geffen aanwezig. De nummers 4, 5 en 6 ontbreken echter. 

Dat er ook door de Nederlanden flink gevochten is bij de Slag van Waterloo is te lezen in J. Scharp, Gedenkzuil van den Nederlandschen krijgsroem in junij MDCCCXV's-Gravenhage, 1816 (vindplaats: TRE 30 D 7). Onderstaande afbeelding toont hoe de prins van Oranje - nog voor zijn verwonding - de troepen aanvoert.

Z.K.H. de Prins van Oranje de Nederlandsche troepen op den vijand aanvoerende
Getekend door M.I. van Bree en gegraveerd door R. Vinkeles
Gravure, ca. 1816
Vindplaats: TRE 30 D 7  
In de 19e eeuw was 18 juni een nationale feestdag, Waterloodag. Men vierde het feit dat Napoleon was verslagen en dat er een definitief einde aan de Franse bezetting was gekomen. Het sterkst leefde dit feest van de bevrijding in het zuiden van de Nederlanden. Pas in 1940 houdt deze feestdag op te bestaan. Het volgende gedichtje voor de Nederlandse jeugd in een uitgeversbandje van M. Westerman & Zoon uit de kinderboekencollectie Buijnsters-Smets herdenkt deze dag van de overwinning.
FREDERIK 
den 18 junij te Waterloo

Hoe klopt mij hier het dankbaar hart,
En jaagt mij ’t bloed door de adren!
Hier heeft de moed ’t geweld getart,
Op ’t voetspoor onzer vadren,
Hier, hier verkreeg op ’t veld van eer, 
Mijn Vaderland zijn luister weêr

Geheiligd door het dierbaar bloed,
Uit Nassaus wond gevloten
Zal hier, bij d’aanblik, ieders moed,
In ’t heldenhart vergrooten –
Ja, hier wordt ieder man een held, 
Die de overheersching perken stelt.

Ja, eeuwig heilig blijft dees grond, 
Den echten Nederlander,
Waar moed met trouw te zamen stond,
Onwinbaar door elkander. 
Wel hem, die nooit, in lief of leed,
Deez’ onvergeetbren dag vergeet!

Frederik den 18 junij te Waterloo
Gravure, ingekleurd, [ca. 1831]

Vindplaats: KBSK 001 A 22
Bovenstaande prent toont het monument van de Leeuw van Waterloo (La Butte du Lion). Deze berg van ca. 45 meter hoogte met daarop de reusachtige leeuw die naar het overwonnen Frankrijk kijkt, is door koning Willem I opgericht op de plek waar zijn zoon, de prins van Oranje, in de strijd een schouderwond opliep. De beeltenis van dit monument op een door België geslagen herdenkingsmunt van de Slag bij Waterloo viel recent bij Frankrijk niet in goede aarde, zoals te lezen is in de column van Theo Cuijpers in het juni-nummer van het tijdschrift In Brabant.

maandag 15 juni 2015

Feestelijke overdracht collectie bladmuziek

Woensdag 10 juni 2015 is de collectie bladmuziek van de Vereniging Componisten Noord-Brabant (VCNB) officieel overgedragen aan de Brabant-Collectie. Deze schenking werd opgeluisterd met een lunchconcert van en door leden van de VCNB.

Openingswoord door Aldert Winkelman (voorzitter VCNB)
Oskar Bles (piano) en Ivo Bles (violoncello)
Het concert werd goed bezocht en het publiek reageerde enthousiast. Er werd eigentijdse muziek van en door diverse componisten ten gehore gebracht, aangevuld met gastmusici en een kamerkoor. Marc van den Berg (directeur LIS) en Fons Mommers (bestuurslid VCNB) ondertekenden de overdracht.
Ondertekening van het contract door Marc van den Berg en Fons Mommers, 
bijgestaan door Pia van Kroonenburgh (bibliothecaris Brabant-Collectie)

Kamerkoor Paté Brûlée o.l.v. Frank Hermans
De VCNB is opgericht in 1987. Doel van de vereniging is vraag en aanbod van nieuwe muziek dichter bij elkaar te brengen en eigentijdse muziek onder de aandacht te brengen. De uitgebreide collectie partituren omvat ongeveer 600 stuks en geeft een goed overzicht van nieuwe muziek in Noord-Brabant. De schenking zal in de toekomst groeien door het aanleveren van nieuwe partituren door de ongeveer 26 leden.

De partituren zijn ingewerkt en ontsloten en zullen als een eenheid bewaard worden in het centrale boekenmagazijn van Tilburg University. Belangstellenden kunnen de partituren opvragen en uitlenen. De collectie is opgenomen in de bibliotheekcatalogus en in de Brabant-Databank onder de naam "Collectie Brabantse Componisten".


Voor een uitgebreid fotoverslag van deze middag zie onze Flickr-pagina.

Bron:

Joop Voorn, Geurt Grosfeld e.a.: Componisten in Noord-Brabant: tien jaar Vereniging van Componisten, 1997. ’s-Hertogenbosch, Stichting Actuele Muziek Brabant, 1998
Vindplaats: BRA J3 VOOR 1998

Tijdschrift: Rond de Schutsboom

Rond de Schutsboom is sinds 1981 het tijdschrift van Heemkundige Kring "De Vyer Heertganghen" uit de zelfstandige gemeente Goirle. Voor 1803 behoorde deze plaats tot De Heerlijkheid Tilburg en GoirleHet periodiek ontleent zijn naam aan het toponiem, waaronder de locatie van het heemerf van de kring in de 18e eeuw bekend stond. In eerste instantie was het bedoeld als mededelingenblad en verscheen het onregelmatig, maar minimaal twee keer per jaar. Tegenwoordig verschijnen er drie nummers per jaargang. In de jaren 1981-1982 verscheen het tijdschrift in groot formaat (30 cm.). Daarna veranderde het uiterlijk en werd het formaat kleiner. Vanaf 2001 ging men weer terug naar het grotere formaat.

In Rond de Schutsboom staan nieuwsberichten en activiteiten van de kring vermeld en richt men zich op de geschiedenis van Goirle en omstreken. Het blad belicht heemkunde in de ruime zin van het woord, met artikelen over: locale archeologie, geologie, geschiedenis, toponymie, flora, fauna, architectuur, folklore, sociale geografie en plaatselijk taalgebruik. Het blad is verlevendigd met zwart-wit foto's en illustraties. Het meest recente nummer van Rond de Schutsboom (april 2015) is gevarieerd van inhoud. Het bevat onder andere artikelen over de Goirlese ambtsketen en de Maria Boodschapkerk en het Mariakapelletje aan de Oude Baan. Op de site van de heemkundekring worden een cumulatieve en een alfabetische index digitaal aangeboden.
De verschenen jaargangen (1981 tot heden) van het tijdschrift kunt u raadplegen bij de Brabant-Collectie, op niveau 0 van de Universiteitsbibliotheek.

Vindplaats: T 07440

maandag 1 juni 2015

Gedachtenis der eerste H. Communie (2)

Als vervolg op het communie-blog van 30 april, tonen we aan de hand van een vijftal communieprentjes uit de jaren 30 tot 60 de stijlontwikkeling.

Onderstaand kleurenprentje toont een geknield kind met gevouwen handjes en daaronder de Latijnse tekst 'Sanctificetur nomen tuum' ('Uw Naam worde geheiligd'). De stralenkrans en versiering op de kleding is in goud gedrukt. Op de voorgrond en op de arm van het kind is een witte lelie te zien; het symbool voor zuiverheid en reinheid. De machinaal bewerkte randen van het prentje doen eveneens denken aan de met schaar en mes vervaardigde kant- en knipselprentjes van vóór 1850.
Voorzijde communieprentje
Plechtige H. Communie

Corry en José Schreuder
6 april 1930
Keerzijde communieprentje
Plechtige H. Communie
Corry en José Schreuder
Bergeijk (Pensionaat OLV Onbev. Ontvangenis) / Eindhoven (St. Catharinakerk)
6 april 1930
Ook op onderstaand prentje, gedrukt in bruintinten, is de witte lelie prominent aanwezig. Twee engelen staan links afgebeeld. De een richt de blik naar de kelk rechtsboven, de ander kijkt neerwaarts naar de witte lelies.
Beide prentjes zijn gedrukt in de zogenaamde Saint-Sulpice stijl, genoemd naar de gelijknamige wijk in Parijs met veel uitgevershuizen. Kenmerkend is zoete, vrome uiterlijk van dergelijke communieprentjes.
Voorzijde communieprentje 
Eerste H. Communie
Jozef Adan 
18 maart 1934
Achterzijde communieprentje
Eerste H. Communie
Jozef Adan
Roosendaal (Parochiekerk H. Johannes den Dooper)
18 maart 1934
De voorstellingen op de volgende drie communieprentjes gaan meer uit van de belevingswereld van het kind. Op de eerste is te zien hoe een jongentje met gevouwen handjes de communie krijgt. Twee engeltjes met bloemen in het haar kijken toe. Linksonder is deze tekening gesigneerd met Zandrino.
Voorzijde communieprentje
Eerste H. Communie
Jantje Putmans
10 mei 1956
Achterzijde communieprentje
Eerste H. Communie
Jantje Putmans
Liessel (Parochiekerk van St. Willibrordus)
10 mei 1956
Het volgende communieprentje, met een geknield bruidje in het wit en drie engeltjes, is ook in Italië gedrukt. De roze en gele achtergrond is een potloodinkleuring: mogelijkerwijs door het communicantje zelf gedaan?
Voorzijde communieprentje
Eerste H. Communie
Carla van der Kroft
10 juni 1957
Achterzijde communieprentje
Eerste H. Communie
Carla van der Kroft
Aalst (Parochiekerk O.L.V. Presentatie)
10 juni 1957
Onderstaand communieprentje (1963) van de hand van Godelieve toont een jongetje dat door een engel bij de hand genomen wordt.
Voorzijde communieprentje
Eerste H. Communie
Paulus Swie Tjiang Tan
12 mei 1963
Achterzijde communieprentje
Eerste H. Communie
Paulus Swie Tjang Tan
Eindhoven (Lieve Vrouweparochie)
12 mei 1963