Over mij

Mijn foto
De Brabant-Collectie is in 1837 in 's-Hertogenbosch opgericht door het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant en wordt sinds 1986 beheerd door de bibliotheek van de Universiteit van Tilburg

maandag 31 december 2012

Tijdschrift: Peerke Donders

Dit tijdschrift, een uitgave van de Stichting Vrienden Petrus Donders (Tilburg), is de voorzetting van het Kwartaalblad van de Pater Donders Vereniging. Het verschijnt vier maal per jaar en is bedoeld voor belangstellenden in leven en werk van Peerke Donders. Alle begunstigers van de vriendenstichting ontvangen dit blad; daarnaast is het op een aantal plaatsen in Tilburg af te halen.

Petrus Norbertus Donders (27 oktober 1809 - 14 januari 1887) was missionaris en priester in Suriname. Hij verzorgde melaatsen in de kolonie Batavia, alwaar hij ook overleed. Op 23 mei 1982 werd Peerke door Paus Johannes Paulus II zalig verklaard. Zijn geboorteplaats in Tilburg-Noord is inmiddels een waar bedevaartsoord geworden. In het park, bekend onder de naam 'Heiligdom de Heikant', staat een museum dat aan hem gewijd is. Hierin wordt een beeld gegeven van zijn leven en werk en van hedendaagse vormen van naastenliefde.

De voorloper van dit tijdschrift was een uitgave van de Pater Donders Vereniging. Deze vereniging werd op 30 maart 1934 met bisschoppelijke goedkeuring in het Redemptoristenklooster in 's-Hertogenbosch opgericht. Doelstelling was het stimuleren van de verering van Peerke Donders volgens de wetten en in de geest der kerk. Titel van dit tijdschrift was:
'Het Peerke Donders Tijdschrift: gewijd aan de vereering en de missie van den eerbiedwaardige, tevens orgaan der 'Pater Donders Vereniging' en het Hofbauer-Liefdewerk'. Jaargangen 1924-1934 zijn aanwezig in de Universiteitbibliotheek (vindplaats: TF 08172)

Vindplaats: T 10838

donderdag 20 december 2012

Laatste nieuwsbrief 2012

Vlak voor de feestdagen attenderen wij u nog op onze laatste nieuwsbrief van 2012 die u hier kunt lezen. Met hierin nieuwsitems over onze collectie en een oproep een mini-enquête in te vullen.

woensdag 19 december 2012

Van wandkaart tot postkaart

De negenbladige kaart 'Belgii XVII Provinciarum Tabula' van Frederik de Wit (1630-1706) behoort tot de grote reeks wandkaarten van de Zeventien Provinciën der Nederlanden die uit de periode 1557-1795 bewaard zijn gebleven. Het is met recht een bijzondere kaart.
Ten tijde van de verschijning van de kaart (rond 1660) was het de meest aan de actualiteit van het wegennet aangepaste kaart. De Republiek was door de Vrede van Münster een souvereine staat geworden en De Wit zag zich onder invloed daarvan gedwongen een kaart van de Zeven Provinciën te maken. Hij gebruikte daarvoor dezelfde koperplaten als voor de kaart van de Zeventien Provinciën door de drie bladen van de Zuidelijke Nederlanden weg te laten.
Beide kaarten beleefden drie edities over een periode van tachtig jaar (ca. 1660 - ca.1740).
Na de dood van De Wit kwamen de koperplaten in het bezit van de Leidse uitgever en boekhandelaar Pieter van der Aa (1659-1733). Na zijn dood kwamen ze in handen van het grote kaartenbedrijf van Covens en Mortier. Geen enkele andere beroemde wandkaart van de Nederlanden heeft zo'n verbreiding gekend.

Les Provinces Confederées du Pais-Bas
VdH 138-k-4(b)
De kaart is vooral bijzonder omdat Van der Aa begin 18e eeuw deze op een aantal belangrijke punten veranderde. Hij bracht nieuwe aanduidingen aan voor de veiligheid van de scheepvaart. Daarnaast stempelde hij meer dan 225 kleine letters P in een vierkant kadertje als aanduiding van de op dat moment bestaande poststations. Verder tekende hij fijne stippellijntjes in om de toenmalige postwegen aan te geven.

Detail van Les Provinces Confederées du Pais-Bas
Met ingetekend poststation (letter P) en postwegen (stippellijn)
VdH 138-k-4(b)
Het karakter van de kaart werd hierdoor grondig gewijzigd. De aanpassingen maakten deze wandkaart tot de eerste postkaart van de Republiek.

Voorjaar 2005 schonk collectioneur Henk van der Heijden zijn gehele verzameling, bestaande uit 200 kaarten en circa 40 atlassen van de Zeventien Provinciën, aan de Brabant-Collectie. Hij is ruim 60 jaar bezig geweest met het opbouwen van deze verzameling. De oorspronkelijke wandkaart van De Wit evenals de postkaart van Van der Aa bevinden zich hierin.

Op 28 september jl. is Henk van der Heijden op 95-jarige leeftijd overleden.

Literatuur:
  • H.A.M. van der Heijden: De Nederlanden van wandkaart tot postkaart. Alphen a/d Rijn, 2006. BRA Z4 HEYD 2006
  • H.A.M. van der Heijden: Oude kaarten der Nederlanden, 1548-1794. Alphen a/d Rijn, 1998, deel 1, pag. 479-484. BRA Z4 HEIJ 1
Vindplaatsen:
  • Wandkaart: BELGII XVII PROVINCIARUM TABULA.
    VdH 138-k-4(a). Afm.: 132 x 168 cm. Schaal 1: 250.000. Op 9 losse bladen
  • Postkaart: LES PROVINCES CONFEDEREES DU PAIS-BAS. 1735-1744.
    VdH 138-k-4(b). Afm.: 103 x 120 cm. Op 4 bladen en 5 stroken, samen op linnen gemonteerd en stokken

Vergeten kinderen van Rees Diepen

Wederom een blijk van waardering voor het werk van Rees Diepen. Ditmaal aandacht voor ‘de vergeten kinderen’ in de rubriek ‘Uit het archief’ (nr. 6, 2012, pp. 52-55) van het tijdschrift In Brabant.

Begin jaren zestig was Rees Diepen de eerste fotografe die zich toelegde op het fotograferen van gehandicapte kinderen. Het fotoboek  Dit Kind … Een confrontatie met ernstige zwakzinnigheid uit 1966 was taboedoorbrekend en bracht haar roem. Waar gehandicapten vroeger werden weggestopt in inrichtingen ver buiten de bewoonde wereld, kregen deze ‘vergeten kinderen’ door de foto’s van Rees een gezicht.
Jongetje onder tafel, Ottersum, 1964. Rees Diepen. Neg.nr.: G 333

woensdag 5 december 2012

Een bijzondere sinterklaastraditie in Waalre

Meer dan 100 jaar is het in Waalre een traditie om het weekend voor 5 december van deur tot deur te gaan om gezinnen met kleine kinderen, evenals zieken en bejaarden, zakken met lekkernijen te brengen.
Deze rondgang wordt georganiseerd door de Vereniging voor de Jeugd, die vooraf een  collecte houdt.
Afgelopen zondag 2 december om 9:30 uur werd er tijdens de gezinsviering in de H. Willibrorduskerk speelgoed ingezameld voor een goed doel, een gebruik sinds de jaren negentig. 

Sint en kinderen komen de kerk uit. Foto: Tony Vaessen.
Kinderen en Pieten brengen het ingezamelde speelgoed naar de auto. Foto: Emy Thorissen.
Start rondgang met een volgeladen Pietenwagen. Foto: Emy Thorissen.

De Brabant-Collectie en het Waalres Museum zijn voornemens begin januari 2014 (!) een expositie samen te stellen van Jan Bijnen (1874-1959), fotograaf en uitgever van prentbriefkaarten.
St. Nicolaas: Vereeniging voor de Jeugd, Waalre. Fotograaf: Jan Bijnen. Prentbriefkaart, jaren 20.
Zwarte Piet: achterkleinkind van Jan Bijnen. Foto: Emy Thorissen.