De Grondwet van 1814

Vandaag is het 200 jaar geleden dat de Grondwet van 1814 werd aangenomen. Dit feit wordt groots gevierd met het Grondwet Festival in Den Haag. Deze wet wordt als basis gezien van de huidige Grondwet. 

Dat men vreesde dat Paapen en Brabanders bij de nieuwe constitutie enige invloed en medegezag in de regering zouden krijgen, blijkt uit een brief van een voorname Hollandse protestant aan zijn vriend predikant. Hij stelt zijn vriend als volgt gerust "..de bygeloovige Paapen en Brabanders zullen op ons Gouvernement wynig of geen invloed hebben; daar is Gode zij dank, wysselyk voor gezorgd, onze nieuwe Grondwet wordt met de grootste omzigtigheid en Staatkundige voorzichtigheid te zamen gesteld, zoo dat alle deelen te zamen zullen werken, om de Regering in handen van onze gereformeerde Hollanders en de Praerogativen en Voorrechten van onze Kerk voor altyd te verzekeren. En zulks onder den schyn van alle Godsdienstige gelyk te stellen". Citaat uit: Het politiek geheim der Hollandsche protestanten, by het ontwerp van grondwet, toevallig ontdekt door het vinden van een vermiste portefeuille, waar in onder andere was de volgende brief, geschreven door een voornaam Hollandsch protestant aan zyn vriend predikant te [...] ten tyde de Commissie tot het Ontwerp der Grondwet voor de Nederlanden in 's Hage was vergaderd, s.l.: s.n., ca. 1814 (vindplaats: CBC TFH A 14924.12).

In december 1813 was Willem Frederik van Oranje Nassau, zoon van stadhouder Willem V, uitgeroepen tot soeverein vorst. Op onderstaande prent in R. Metelerkamp, De regeringsvorm der Vereenigde Nederlanden, na de verheffing van Prins Willem Frederik van Oranje-Nassau tot souvereinen vorst, 's-Gravenhage: J. Allart, 1814 (vindplaats: TRE 048 G 18) is te zien hoe hij de "vergadering der aanzienlijken, ter goed- of afkeuring der grondwet voor de Vereenigde Nederlanden" binnengaat. Deze bijeenkomst vond plaats op 28 en 29 maart 1814 in de Nieuwe Kerk te Amsterdam.

 De souvereine vorst gaande naar de vergadering der aanzienlijken.
Naar het leven getekend door Abraham Vinkeles en gegraveerd door Reinier Vinkeles 
gravure, ca. 1814
Vindplaats: TRE 048 G 18

In deze band zijn namenlijsten van de 600 benoemden opgenomen op p. 68-85 [identiek aan de lijst in de StaatsCourant] en p. 98-99 [de president en vice-presidenten]. Ook zijn de "afteekeningen van de origineele Naamteekeningen van den Souvereinen Vorst, den Heer Algemeenen Secretaris van Staat, en de Heeren benoemd tot het ontwerp van de Grondwet, zijn ... ingedrukt op bladz. 195, 196 en 229". De eerste handtekening van deze heren is die van Gijsbert Karel van Hogendorp (1762-1834), voorzitter van de commissie voor een nieuwe grondwet. Dan volgen achter p. 234 negen platen van de handtekeningen in rang van alle aanzienlijken, gegraveerd naar de oorspronkelijke handtekeningen door Johannes Allart.

Vindplaats: TRE 048 G 18 

De aanneming van de Grondwet in 1814 is rechtsboven op de gedenkplaat ter gelegenheid van het 25-jarige regeringsjubileum van Z.M. Willem I, Koning der Nederlanden, te zien. 

Op de gedenkplaat is koning Willem I drie kwart afgebeeld in uniform, waarover hij een hermelijnen mantel met onderscheiding draagt. Boven het portret hangt een schild met de tekst: “25 jarige regering van Z.M. koning der Nederlanden”. Onder het portret staat het gekroonde wapen met de Nederlandse leeuw, opgehouden door twee gekroonde leeuwen. Aan weerszijden in medaillons zijn afbeeldingen van belangrijke gebeurtenissen weergegeven (in volgorde van tijd): 1813 Aankomst te Scheveningen, 1814 Aanneming der Grondwet te Amsterdam, 1815 Huldiging te Brussel, en Waterloo, 1816 Algiers, 1821 Palembang, 1831 10-daagse Veldtocht en 1838 Invoering der Nederlandse wetboeken.
Vervaardigd door H.J. Backer
Lithografie, ca. 1840
Vindplaats: P / O 35.22 I

 Detail rechtsboven: 1814 Aanneming der Grondwet te Amsterdam.
Vindplaats: P / O 35.22 I

Kom gerust deze werken over de Grondwet eens in de raadpleegruimte van de Brabant-Collectie bekijken.