Verslag mini-symposium 'Jij en wij: Feest u mee?'

Donderdagmiddag 29 september jl. vierde de Brabant-Collectie dat zij 25 jaar gehuisvest is bij Tilburg University.
Het symposium had als onderwerp publieksparticipatie. Doel was met liefhebbers en beheerders van (Brabants) historisch fotomateriaal in gesprek te raken. Centraal hierbij stond de vraag hoe we de grote hoeveelheid foto's, die de Brabant-Collectie maar ook anderen beheren, kunnen beschrijven en via het internet toegankelijk maken. Het inhoudelijke thema was volksfeesten.

Vanaf 13.30 stroomden de gasten binnen. De zaal in de Black Box was op deze zonovergoten dag volledig gevuld met zo'n 80 mensen. Om 14.00 opende Jos Kuijlen, bibliothecaris van de Brabant-Collectie, het mini-symposium. Helaas was dagvoorzitter Polle de Maagt wegens privé-omstandigheden verhinderd en nam Jos Kuijlen de honneurs waar. Jos vertelde in het kort over de ontstaansgeschiedenis van de Brabant-Collectie en gaf vervolgens een toelichting op het programma. Fotografie is hot! De Brabant-Collectie heeft een groot aantal fotocollecties onder haar hoede, maar de vraag is hoe wij als kleine club medewerkers daarmee omgaan. Zou je gebruikers in kunnen schakelen bij het beschrijven van de foto's? En zo ja, hoe doen we dat, en met wie? Hoe communiceren we met deze mensen? Zijn er technische oplossingen die ons kunnen helpen? Deze en meer vragen kwamen tijdens het mini-symposium aan bod.

Sjoerd Siebinga, historisch linguïst en directeur van Delving BV, sprak over nieuwe initiatieven om gebruikers te helpen informatie te contextualiseren. Hierbij poneerde hij enkele randvoorwaarden, zoals het centraal stellen van de gebruiker; hij/zij moet zijn/haar visie kunnen toevoegen aan objecten en dit moet ook gewaardeerd worden. Erfgoedbeheerders moeten zich verder het belang van visualisatie realiseren: gebruik een kaart of een tijdlijn op je site om informatie te herorganiseren. Dialoog is belangrijker dan het eindresultaat, aldus Siebinga. De "Waarom-knop" die uitnodigt tot discussie ontbreekt in zijn ogen vaak op een site. Met een betoog voor het gebruik van open source software sloot hij zijn verhaal af.
Klik hier om zijn presentatie te zien.

De volgende spreker was Arthur Turksma, creatief directeur bij triptic en mede-ontwikkelaar van het platform Oneindig Noord-Holland. Via verschillende verschijningsvormen (website, tv-serie, dvd) wordt in de vorm van verhalen, waar iedereen aan kan bijdragen, een beeld van Noord-Holland geschetst. Het platform bestaat inmiddels 8 maanden en omvat momenteel zo'n 1.500 verhalen. Tot slot had Turksma als aanbeveling voor de Brabant-Collectie: "keep your eyes on the stars and your feet on the ground." In concreto: ga samenwerken met andere partijen (zeker niet alleen erfgoedinstellingen), denk "out-of-the-box" en kom in de publiciteit!

Na de pauze vertelde Luud de Brouwer, hoofd Archief bij Regionaal Archief Tilburg, over drie van hun projecten waarbij publieksparticipatie centraal stond. Het project 'Geboren in 1809' werd in 2009 opgezet ter gelegenheid van 200 jaar stadsrechten in Tilburg. In totaal hebben 60 zeer enthousiaste vrijwilligers dit project mede mogelijk gemaakt. De begeleiding van de vrijwilligers kostte meer tijd dan voorzien was, maar het leverde daarnaast ook meer op dan men aanvankelijk gedacht had. Het tweede project betrof de Charterbank. Hierbij werkte men samen met 20 ervaren vrijwilligers. 'Kermisplaatjes voor later' is het derde project. Centraal stond de vraag: hoe houden we onze collectie up-to-date nu de analoge fotografie niet meer bestaat. Een oplossing zag het Tilburgse archief door niet af te wachten, maar te vragen naar foto's. Mensen werd gevraagd hun foto('s) van de kermis op Flickr te zetten. Op moment van spreken zijn er 372 foto's geplaatst, voornamelijk van hoge kwaliteit. Aan de andere kant is de informatieve waarde vaak minder en het specifiek Tilburgse element soms moeilijker te herkennen. In oktober gaat het RAT beslissen welke foto's opgenomen worden in hun collectie. Luud de Brouwer sloot af met de woorden: laat los en probeer niet alles zelf meer te doen - experimenteer - laat de techniek niet overheersen, het gaat om de mensen - alles wat je aandacht geeft groeit!
Klik hier voor de gehele presentatie van Luud de Brouwer.

Het symposium werd afgerond met een paneldiscussie. Door ziekte waren er vier panelleden, te weten de drie gastsprekers en Carine van Vugt, documentairemaker bij Lumineus en Stichting Verhalis. Met behulp van stemkastjes kon het publiek haar mening geven over vier stellingen die ieder door een panellid geponeerd werden. Zo onderschreef een ruime meerderheid de stelling van Luud de Brouwer dat publieksparticipatie tweerichtingverkeer is. De tweede stelling kwam van Arthur Turksma en gaf op voorhand al aanleiding tot discussie: "Henk en Ingrid zijn niet geïnteresseerd in erfgoed. Erfgoedinstellingen richten zich niet op Henk en Ingrid". Het resultaat was dan ook een brede spreiding, variërend van eens tot oneens. De stelling van Sjoerd Siebinga - "Laat je eigen platform los" - onderschreef het merendeel van het publiek. De stelling van Carine van Vugt - "Zonder verleden geen identiteit" - werd ook grotendeels onderschreven. Tussen de stellingen door gaven drie gasten toelichtingen op foto's. Joep Coppens, zoon van fotograaf Martien Coppens, vertelde over foto's van zijn vader. Tony Vaessen sprak over foto's van Jan Bijnen, Frans Kense over foto's uit zijn jeugdjaren.

Om 17.00 werd de feestmiddag afgesloten met een borrel en kon terug gekeken worden op een succesvol symposium.

Een uitgebreid fotoverslag van deze middag vindt u op onze Flickr-pagina.