Aachterum is ‘t kermis

In november 1996 gaf Historische Vereniging Berlicum Middelrode (HVBM) het introductienummer uit van hun tijdschrift ‘Aachterum’. Hierin staat de volgende naamsverklaring, die tweeledig is. Het eerste deel luidt als volgt: ‘De beer in het logo (van HVBM, red.) loopt naar het steeds vager wordende verleden, hij keert als het ware om, zoals wij trachten terug te blikken in de tijd.' Hier kun je als aspirant-lid van de heemkundevereniging misschien niet direct wat mee, maar het tweede deel zal hem meer aanspreken: ‘Aachterum is ’t kermis’ was in vele Brabantse gezinnen een uitdrukking. Men bedoelde daarmee dat bezoekers zich niet aan de voordeur hoefden te melden, maar gewoon achterom moesten komen. Dit vond men gastvrijer. (…) Dit gemoedelijk omgaan met elkaar vindt de vereniging noodzakelijk om samen iets goeds tot stand te brengen. De redactie vindt het een voorwaarde om een goed tijdschrift te maken’.

En dat laatste gebeurt dus nu al ruim een kwart eeuw. Drie keer per jaar en telkens 24 pagina’s dik; lezenswaardige artikelen over de geschiedenis van Berlicum en Middelrode. Een aantal betrokkenen van het eerste uur is anno 2022 nog steeds actief voor het periodiek. De geografische ligging vlakbij ’s-Hertogenbosch betekent dat in artikelen vaak een link kan worden gelegd met de provinciehoofdstad. Dit is met name het geval in bijdragen over de Tweede Wereldoorlog. Hierin komt goed naar voren welke rol omliggende gemeenten (van een grote stad) speelden ten tijde van oorlog en bevrijding. In de vele biografische artikelen en familiegeschiedenissen komt vaak interessante informatie boven tafel die ons meer vertelt over het leven en werken in dorpsgemeenschappen in met name de negentiende en twintigste eeuw.

Wat opvalt in ‘Aachterum’ is dat artikelen over de voorbije tweehonderd jaar goed vertegenwoordigd zijn, maar de geschiedenissen van wat verder terug maar mondjesmaat aan bod komen. Hier ligt een mooie uitdaging voor huidige en toekomstige onderzoekers. Grasduinen in de Brabant-Collectie, waar ook (beeld)materiaal wordt bewaard en beschikbaar gesteld over Berlicum en Middelrode, brengt iemand wellicht op ideeën…

Vindplaats: T 09890