Kaarten van Italiaanse makelij

De Brabant-Collectie heeft onlangs op een veiling een aantal Brabantse kaarten aangekocht, waaronder een die in Italië vervaardigd is. 

"Brabantiae Belgarum Provinciae Recens Exactaque Descriptio"
Hieronymus Olgiatus incidebat 1567 
Venetiis, [z.j.]
52x39,5 cm.

Midden 16e eeuw was Italië het centrum van de kaartproductie en -uitgave. Rome en Venetië waren in dit kader de belangrijkste steden. Uitgevers selecteerden bestaande kaarten uit allerlei landen om deze te kopiëren en op folio formaat uit te geven. Zo werden ook de vier wandkaarten van de Nederlanden – Brabant, Holland, de Noordelijke Provincies en Gelderland - van Jacob van Deventer (ca. 1505-1575) verkleind en uitgegeven door Michaele Tramezini (1539-1574). De kaarten zijn in Rome gegraveerd door een Brabander, Jacobus Bossius (ca. 1549-1577). De Brabant-Collectie beschikt maar liefst over drie staten van deze kaart (o.a. vindplaats: Hertogdom Brabant / 1558 (2)). 
Kaarten werden soms gebundeld als kaartboeken, maar waren dan nog geen atlassen. Ze hadden geen vaste samenstelling. Op bestelling werden kaartboeken gemaakt en vernoemd naar de cartograaf en uitgever Antoine Lafréri (1512-1577), de zogenaamde Lafreri atlassen of IATO (Italian Atlasses assembled To Order). Deze waren niet voorzien van een titelpagina en de kaarten hierin hadden verschillende formaten. Tevens verschenen heruitgaves van de atlas van Claudius Ptolemaeus, de Geographia uit circa 150 na Chr., die een vaste set kaarten bevatten. Geleidelijk werden meer ‘moderne’ kaarten (Carte Nuove) toegevoegd, evenals kaartjes van de Nederlanden die een vertekend beeld van de werkelijkheid gaven.
In de 17e eeuw werkte in Venetië de beroemde geograaf en cartograaf Padre Vincenzo Coronelli (1650-1718). Hij stichtte in Venetië de befaamde Accademia Cosmografica degli Argonauti en was vooral bekend door zijn enorme globes, o.a. voor de Hertog van Parma en Lodewijk XIV. Tussen 1690 en 1701 publiceerde hij de Atlante Veneto, een wereldatlas die een verbetering zou moeten zijn van de Atlas Maior van Ioan Blaeu (1598/99-1673). Een andere Italiaan, Lodovico Guicciardini (1521-1589), leefde en werkte in Antwerpen. Hij heeft de eerste beschrijving van alle Nederlandse provincies uitgegeven: Descrittione di tutti i Paesi Bassi (1567). Deze is daarna vele malen heruitgegeven in diverse talen. De Brabant-Collectie heeft enkele uitgaves van dit boek (o.a. vindplaats: TRE 019 C 15).
Kaarten van Italiaanse makelij zijn momenteel te zien in onze mini-expositie.