Prentbriefkaarten Magazine: veelzijdig en bruikbaar

In de kasten van de Brabant-Collectie kun je sinds begin 2023 ook het tijdschrift Prentbriefkaarten Magazine aantreffen. Het is een uitgave van de Vereniging Documentatie Prentbriefkaarten en een voortzetting van het VDP-Bulletin. In het tijdschrift, dat vier keer per jaar verschijnt en aan zijn 41e jaargang bezig is, komt een keur aan binnen- en ook wel buitenlandse onderwerpen aan bod, uiteraard met de prentbriefkaart als verbindend element. Het blad heeft een levendige lay-out en herbergt veel (full colour) beeldmateriaal. De verzamelaar van prentbriefkaarten kan er zijn hart ophalen en inzicht krijgen in de veelzijdigheid van zijn hobby. Maar ook diegenen die professioneel met prentbriefkaarten bezig zijn, zoals de Brabant-Collectie, kunnen er veel van hun gading vinden. Zo komen met enige regelmaat Brabantse onderwerpen aan bod die direct of indirect verband houden met onze collectie.

De bedrijfsgeschiedenis van Steen- en handelsdrukkerij Gestel en Zoon in Eindhoven en de (bescheiden) rol die prentbriefkaarten hierin hebben gespeeld, worden in nummer 155 (1e kwartaal 2023) nauwgezet belicht door de vaker als kwartet optredende auteurs Jan Spoorenberg, Henk Voskuilen, Antoon Bosselaers en Peter Don. Een overzicht van de bekende kaarten van deze drukkerij is in het artikel opgenomen en biedt daarmee aanknopingspunten bij de beschrijving van prentbriefkaarten uit de Brabant-Collectie. De fascinatie voor prentbriefkaarten bij Jan Spoorenberg (YouTube-filmpje, vanaf 14.26 min.), die elders ook veel over Eindhovense prentbriefkaarten heeft geschreven, komt duidelijk naar voren in het interview met hem dat in nummer 159 (1e kwartaal 2024) van het periodiek is opgenomen.

In thematische artikelen van het Prentbriefkaarten Magazine komt vaak het verzamelaspect naar voren. Zo vertelt Eric Wiggers in nummer 157 (3e kwartaal 2023) over de totstandkoming van zijn verzameling DAF-ansichten. De “Brabantse” (vracht)auto als getekend of gefotografeerd onderwerp levert een veelzijdig resultaat aan kaarten op. Ook de informatie op de achterzijde van de kaarten illustreert de diversiteit in het gebruik van auto’s op prentbriefkaarten, zo maakt het artikel duidelijk.

Fotograaf Aug.F.W. Vogt op het motorvoertuig waarmee hij rondtrok om stads- en dorpsgezichten vast te leggen. Overgenomen uit: Eigen Haard, 1905 (Universiteitsbibliotheek Tilburg University)

Bij het merendeel van alle ooit uitgegeven prentbriefkaarten is helaas niet bekend wie de fotograaf is geweest. Het is om die reden bijzonder dat recentelijk een hele reeks prentbriefkaarten van de uitgever Berkers Verbunt uit Asten aan een fotograaf gekoppeld is kunnen worden, te weten August F.W. Vogt (1871-1922). Jac. Biemans doet in nummer 159 verslag van het onderzoek naar de rol van deze Amsterdamse fotograaf in het oeuvre van de drukkers Adrianus Berkers (1874-1950) en Aloïsius Verbunt (1876-1942). De motorfiets die op enkele kaarten staat afgebeeld, is blijkens het kenteken eigendom van Vogt. Hij is dus voor (een deel van) de serie ingehuurd om voor Berkers Verbunt met de motorfiets op pad te gaan en dorps- en stadsgezichten vast te leggen. Het artikel is verschenen bij gelegenheid van de uitgave van Noord-Brabant en Limburg in 1906. De beroemde prentbriefkaarten van Berkers Verbunt (Pictures Publishers, 2023). Alle 675 met het Tintum Novum-procedé tot stand gekomen prentbriefkaarten zijn in deze lijvige publicatie (416 pagina’s!) opgenomen. Als je dit resultaat in boekvorm ziet, hoop je dat het in de toekomst, onder meer met behulp van de steeds betere digitale zoekmogelijkheden, mogelijk is om ook een beter beeld te krijgen van andere drukkerijen, uitgeverijen en/of fotografen van prentbriefkaarten.

De Brabant-Collectie beheert inmiddels bijna 25.000 prentbriefkaarten, met name van Brabants Dorpsleven en topografisch van aard. Een deel hiervan wacht nog op digitale ontsluiting. En om auteursrechtelijke redenen staat een flink deel zonder afbeelding in BCfinder, maar ze zijn wel allemaal ter plekke raadpleegbaar. Bij de beschrijving wordt regelmatig gebruik gemaakt van de informatie die via de Vereniging Documentatie Prentbriefkaarten ontsloten is, want ook de website van de VDP heeft voor de geïnteresseerde leek, de verzamelaar en de professional veel te bieden.

Vindplaats: T 11092