Verslag bijeenkomst 16 juni jl.

Een verslag van de bijeenkomst over cloud computing en digitale collectieontsluiting leest u hier in onze nieuwsbrief.
Voortaan automatisch onze nieuwsbrief ontvangen? Gebruik dan dit aanmeldformulier.
Houd ook de website van Brabant Cloud in de gaten! Hier wordt de komende maanden nieuwe informatie aan toegevoegd.

Kluut

Kluut in:
C. Nozeman, M. Houttuyn, C. Sepp, J.C. Sepp:
Nederlandsche vogelen volgens hunne huishouding, aert en eigenschappen beschreeven
KOD 041 G 01

Recurvirostra, of Kluit

Alleen al om de vorm van de snavel vond Nozeman de kluut een bijzondere vogel:
"Om de afwyking des maeksels zyner nebben van den gewoonen regel, is dit voorwerp, (onze Vaderlandsche Kluit), onder de allerzonderlingste vogelen te tellen. Niet rechtuit, gelyk by de meesten, niet vooroveromgekromd, gelyk by veelen; maer achterover en naer om hoog geboogen staet zyn bek; in welke byzonderheid hy mogelyk de eenigste is in de algeheele Bende van het Pluimgedierte."
De site van Vogelvisie vermeldt dat de kluut de enige Europese vogel is met een duidelijk omhoog gebogen snavel.
De vogel leeft op de grens van land en zout of brak water. Met name in ondiep water en slikkige bodems zoekt hij zijn voedsel, en wel op de tast. Zijn snavel is uitermate geschikt voor zijn manier van foerageren. Hij beweegt deze snel maaiend door het water, de beide snavelhelften een stukje uit elkaar. Voelt de kluut dat er iets tussen komt dan sluit hij de snavel en de prooi is binnen! Nozeman besluit zijn lofzang op de kluutsnavel als volgt:
"De Maeker nu van den Kluit voorzag hem, voor allzulke geleegenheden, van eenen bek, die by zyne bogtige lengte en spitsuitloopende dunheid teffens de buigbaerheid had van taey leeder of balein; zoodat dezelve aen de drukking der waterplanten meegeeven, en, onder de verrichtingen van zyn werk, overal tusschen de naeuwe openingen van het digt gewortel en watergewasch zig onbelemmerd indringen zou kunnen."

De kluut was een talrijke vogel in Nozeman's tijd:
"In de Wieringerwaert heb ik 'er aen de buitendyken zeer veelen waergenomen. Zy waren 'er in 1754 zoo menigvuldig, dat men ze, geschoten, overal in de boomgaerden hing, evn als Aeksters, tot afschrik van 't gevogelte."
Momenteel komt de kluut in Europa voor langs de continentale noordzeekust, in Zuidoost-Engeland en in zuidelijk Europa. Een kwart van de Europese klutenpopulatie broedt in Nederland, met een zwaartepunt in het Waddengebied. Het aantal broedparen fluctueert sterk, met de laatste jaren een postieve trend. Dit is mede te danken aan natuurontwikkelingsprojecten in het Wadden- en Deltagebied.

Vindplaats: KOD 041 G 01

Impressie bijeenkomst Digitale Collectieontsluiting, 16 juni jl.

Op zaterdagmiddag 16 juni jl. hebben Erfgoed Brabant en de Brabant-Collectie een succesvolle middag georganiseerd rond het thema digitale collectieontsluiting en cloud computing.

Tevens ondertekende beide partijen een intentieverklaring op het gebied van onderlinge samenwerking en het opzetten van de Brabant Cloud.

Patrick Timmersmans (Erfgoed Brabant) en Corno Vromans (Library & IT Services)
bezegelen de ondertekening van de intentieverklaring

Een uitgebreider verslag van deze middag verschijnt binnenkort op dit blog en onze nieuwsbrief.
Een foto-impressie vindt u nu al op onze Flickr-pagina.

Maria Ommegang Bergen op Zoom

Op de laatste zondag in juni zal met Maria Ommegang een devote stoet van ruim duizend deelnemers zingend en musicerend door de binnenstad van Bergen op Zoom trekken. Voor een impressie van de tocht bekijkt u de foto's van Omroep Brabant van vorig jaar. Deze processie is opgebouwd uit vijf gedeelten en beeldt de geschiedenis van Maria uit. Het thema van de Maria Ommegang van dit jaar is '800 jaar Bergen op Zoom verbonden met Maria'. 

Al in de Middeleeuwen ontstond een Kruis Ommegang. Dit was een waar volksfeest. Na een eeuwenlang verbod is er na de Tweede Wereldoorlog uit dankbaarheid dat Bergen op Zoom gespaard is gebleven, sprake van een ware opleving van de ommegang. In 1945 is er na 370 jaar weer een ommegang op 15 augustus met 478 deelnemers. De Mariaverering in Bergen op Zoom had een zodanig karakter dat het bijna wijst in de richting van een bedevaartsoord. Het Lievevrouwegilde dat de Ommegang ook nu nog organiseert, wordt dan opgericht. Lees hier meer over de historie.

Vindplaats: CBM C 3335

De Brabant-Collectie bezit bovenstaande publicatie over de Maria Ommegang uit 1953 met daarin naast de intentie, ook de routekaart, foto's, declamaties, verschillende liederen en het programma van het Beiaard-Concert als inluiding van Maria's Gloriedag. Onlangs hebben we van een particulier een aantal bedevaartboekjes verworven waarbij onder andere ook twee van de auteur C.J.F. Slootmans over Bergen op Zoom. Het betreft Feesten in Oud Bergen, s.l.e.a. en  Mariastad: Bergen op Zoom, Bergen op Zoom, 1945. Meer weten? Bekijk dan eens de artikelen over Mariaverering en die over de ommegang in de Brabant-Databank.

Kom ook naar de Maria Ommegang op 24 juni om 15.00 uur vanaf de Markiezenhof in Bergen op Zoom. De toegang is gratis.

Kievit



C. Nozeman, M. Houttuyn, C. Sepp, J.C. Sepp:
Nederlandsche vogelen volgens hunne huishouding, aert en eigenschappen beschreeven
KOD 041 G 01

Tringa, Vanellus, Gavia, Vulgaris, of Kievit

Nozeman opent zijn betoog over de kievit met de volgende positieve volzinnen:
"De Kieviten mogen in ons Land zeer gemeene Vogelen zyn, wel degelyk echter heeft men reden, om hen zoo wel by onze uiterlyk Fraeisten, als by onze Nuttigsten te plaetsen. Niettegenstaende zy jaerlyks in hunne voortteeling' een aenmerklyken afbrek schynen te lyden door de beroovinge van honderdduizenden hunner Eijeren, en niettegenstaende zy zelf ook in 't naejaer in grooten getalle met slagnetten opgevangen, en gedood worden, blyft 'er echter altoos, door wyze en gunstige schikkinge der Voorzienigheid, voor ons Land eene verbaezende veelheid van dit gevogelte overig. Nuttig is het zelve en dienstig in meer dan één opzicht. Onverbeeldelyk tallooze menigten van allerlye gewormten en Insekten, die anders, ongemoeid voortleevende en voortteelende, wel haest tot verderf van onze veldvoortbrengselen eene machtige overhand bekoomen zouden, worden 'er van 't vroege voorjaer af tot in den herfst door de Kieviten opgeruimd."

De naam kievit verwijst naar de tweelettergrepige baltsroep van deze vogel, iets in de trant van 'tjoewiet'. De wetenschappelijke naam, Vanellus vanellus, betekent ijdeltuitje. Zijn vliegkunsten, glimmende verenpak en het parmantige kuifje doen hem daar ook wel aan denken. In Nederland komt de vogel vrij algemeen voor.

Het zoeken van kievitseieren (Ljipaai sykjen) in Friesland houdt de gemoederen nog steeds bezig. Traditie is om het eerste kievitsei aan te bieden aan de Commissaris van de Koningin (vroeger werd het aan de Koningin aangeboden). In de Europese Unie is dit rapen echter verboden en de afgelopen jaren zijn er tal van processen gevoerd. Het rapen is nu toegestaan, zij het onder strikte voorwaarden en regelgeving.

Over het 'testen' van een kievitsei schrijft Nozeman:
"Om te ontdekken of de Kievitseijeren vuil, dan schoon en eetbaer zyn, draeijen sommigen dezelven (het dikke eind naer boven houdende) op 't midden der lengte, langzaem over het puntje van hunne Tong, en brengen oogenblikkelyk, nae ééne omdraeijing aldus gedaen te hebben, het middenpunt van het dikke einde van 't ey tegen de punt hunner tong. Voelt men dan aen dezelve eene merklyke hitte, zoo is het ey nog schoon en goed, maer wordt de punt der tong op dat middenpunt koude, of geene hitte, gewaer, zoo is het ey reeds vuil."

Vindplaats: KOD 041 G 01

Toekomst van digitale collectieontsluiting

Op zaterdagmiddag 16 juni a.s. organiseert de Brabant-Collectie samen met Erfgoed Brabant een bijeenkomst over de toekomst van digitale collectieontsluiting in Noord-Brabant. De toegang is gratis. Aanmelding is gewenst.

We gaan de mogelijkheden van open source collectieregistratie en cloud computing met u verkennen. Delving B.V., specialist in het erfgoedveld op dit gebied, zal de voordelen voor u presenteren. Vooral voor heemkundigen en medewerkers van kleine musea wordt dit een boeiende middag. 

Inloop vanaf 13.30 uur; aanvang 14.00 uur.
De middag duurt tot ongeveer 17.00 uur en wordt afgesloten met een borrel.

Locatie: DZ1, Dantegebouw, Tilburg University.

Meld u nu hier aan!

Het verbeten verzet op de Vloeiweide; Brabants Oorlogsdrama

De strijd tussen de post op de Vloeiweide te Rijsbergen onder Breda en een overmacht aan Duitse soldaten en landverraders duurde maar liefst twee uur. De post verdedigt zich, na een maand verzetswerk voor de naderende geallieerden te hebben gepleegd, heroïsch. Het gevecht wordt van incident naar incident beschreven. Nog nooit werd verzet zo vastgelegd door onderzoek en het interviewen van de mensen tussen Breda, Oosterhout, Etten-Leur en Zundert en door archiefonderzoek in de meest uitgebreide vorm, waardoor antwoorden op vragen konden worden weergegeven.

De verbeten strijd om de post te elimineren wordt door de nazi’s beslecht door honderden kogels die op de boswachterswoning worden gemitrailleerd en het gooien van granaten in de kelder bij moeder en kinderen. Door de verzetspost wordt hard teruggeslagen. De ongekende strijd werd beslecht door een overval van 150 gewapende Duitsers op woensdag 4 oktober 1944.

Op de fundering van het huis is ter nagedachtenis van het drama een monument gebouwd.  

Vindplaats: BRA N3 MAAS 2011