De geschiedenis van de 3 natuurbaden in de gemeente Vlijmen en de jarenlange strijd van Janus van Engelen

Afgelopen mei verscheen een boek met veel beeldmateriaal over de geschiedenis van de drie natuurzwembaden in de gemeente Vlijmen: het Haarsteegse Wiel, het Nieuwkuijkse Wiel en het Vlijmense natuurbad. Dat er drie zwembaden waren in Vlijmen kwam doordat er onderlinge concurrentie was tussen de dorpen. Een zwembad stelde ook niet veel voor. Het waren wielen met amper voorzieningen. Maar zwemmen was populair, ondanks dat men niet gezamelijk mocht zwemmen: mannen, vrouwen, jongens en meisjes moesten apart. Om en om en aan een vlag kon je zien wie er op die dag aan de beurt was. Er was ook niet veel te beleven in de jaren dertig en daarna. In 1934 werd de Vlijmense zwemvereniging opgericht die het natuurbad op de grens van Vlijmen en ‘s-Hertogenbosch mocht gaan exploiteren. Rond dit natuurbad ontstond eind jaren dertig een conflict met gemeente ‘s-Hertogenbosch, die daar vlakbij een vuilstort opende. Juridische procedures volgden en uiteindelijk verloor gemeente ‘s-Hertogenbosch de procedure en moest de vuilstort dicht. In Haarsteeg werd het natuurbad ook gerund door de plaatselijke zwemvereniging. De drie baden zijn allang geen officieel zwembad meer, maar er wordt nog steeds gezwommen op zonnige dagen. Het boek gaat niet alleen over de natuurbaden, maar voor de helft ook over Janus van Engelen (1908-1989), de boerenzoon uit Haarsteeg, die belangrijk was voor de geschiedenis van de baden. Hij speelde een grote rol in de verwikkelingen rond het Nieuwkuijkse en Haarsteegse Wiel. De strijd met gemeente Vlijmen was een dusdanig zware mentale belasting dat hij opgenomen moest worden in Voorburg, een psychiatrische ziekenhuis te Vught waar hij vaker verbleef. Hij leed aan vervolgingswaanzin. Van Engelen was gek van zwemmen, tonproaten, schaken, betrokken bij veel verenigingen, schrijver van ingezonden brieven en vol van plannen die hij zelf niet kon uitvoeren.

Vindplaats: BRA H3 MEIJ 2021