Boekpresentatie “Je kunt niets meer krijgen, nog geen schoenveter”. Oorlogsbelevenissen uit Waalre

Op woensdag 19 februari wordt in het Huis van Waalre de publicatie Je kunt niets meer krijgen, nog geen schoenveter. Het dagelijks leven van de familie Bijnen in Waalre in ’40-’45 ten doop gehouden. In het boek dat 160 pagina’s telt, wordt verhaald over het reilen en zeilen in het gezin van Jan en Jacoba Bijnen-van Mierlo tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit gebeurt aan de hand van een drietal bronnen. De meest uitvoerige bron is het dagboek van dochter Jacoba Bijnen (1923-2006). Daarnaast zijn er brieven van én aan zoon Paul Bijnen (1920-1999) en wordt het geheel geïllustreerd aan de hand van een selectie familiefoto’s. 

Mieke, Riek, Jo, Paul en Jacoba Bijnen, met Kees Verhoeven, Wim Jansen en andere Waalrenaren vieren op de markt de bevrijding met Engelse soldaten. Alle meisjes dragen een (feest)strik in het haar en diverse mannen dragen om de arm een band van de Partizanen Actie Nederland
© Brabant-Collectie | Tilburg University

Jacoba start haar dagboek op 1 januari 1940. Elders in Europa is de oorlog dan al losgebarsten en Jacoba voelt de dreiging ook in Nederland toenemen. Zij schrijft behalve over haar dagelijkse en alledaagse bezigheden ook over de oorlog. Naast de mobilisatie, het kazerneleven van broer Paul, voedselschaarste, de militaire aanwezigheid, bombardementen en Arbeitseinsatz komen ook familiebezoek, uitstapjes te voet of op de fiets, kerkbezoek, favoriete muziek, handwerken voor de missie, het weer, lezen, het Koninklijk Huis, verjaardagen en sterfgevallen, jongens, kleding kopen etc. aan bod. De teksten in de vijf bewaard gebleven schriftjes geven een inkijkje in het geleefde én gevoelde leven van een jongvolwassene in de oorlogsjaren in Waalre. De nabijheid van en het gericht zijn op de grote stad, Eindhoven, komt goed naar voren in zowel de oorlogsverhalen als het dagelijks leven.

Poseren voor de MK VII Churchill tank bij de Edah-winkel aan de Stationstraat in Waalre, 11 februari 1945: staand: Riek, Jo en Jacoba Bijnen, soldaat Frans Lavrijssen, Mieke Bijnen, Engelse soldaat; zittend: Kees Verhoeven, Coleti van Mierlo, Herman van Diessen en een Engelse soldaat
© Brabant-Collectie | Tilburg University

De correspondentie van én aan Paul Bijnen is interessant omdat hij, de enige zoon in het gezin, begin 1940 wordt opgeroepen voor militaire dienst. Na de machtsovername door de Duitsers keert hij echter al na een paar maanden met groot verlof huiswaarts. De vriendschappen die hij in dienst opdoet, zorgen tijdens de oorlogsjaren voor een levendige correspondentie. Om aan de Arbeitseinsatz te ontkomen, gaat het schrijven en verzenden op een zeker moment met de nodige voorzichtigheid en geheimzinnigheid gepaard.

Groepsportret van rekruten met een aantal meisjes: Paul Bijnen (met de poppenwagen rechts)
en Wim Jansen (met hond)
© Brabant-Collectie | Tilburg University

Voor de publicatie is uit de drie bronnen een selectie gemaakt door Tony Vaessen en Ad van Pinxteren. Familie en mensen uit de Waalrese gemeenschap zijn betrokken geweest bij het identificeren van personen op de foto’s. De uitgave is vormgegeven door Miek Saaltink van Oer Ontwerp en is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Prins Bernhard Cultuurfonds. Uitgevers zijn de Brabant-Collectie/Tilburg University en Stichting Devotionalia.

Graag nodigen beiden u uit aanwezig te zijn bij deze boekpresentatie en overhandiging van het eerste exemplaar aan burgemeester Jan Brenninkmeijer.

Datum: woensdag 19 februari 2020
Tijdstip: Inloop vanaf 15.30 uur; aanvang om 16.00 uur
Locatie: Huis van Waalre, Koningin Julianalaan 19, 5582 JV Waalre