Meebewegen: 150 jaar bouwen en aannemen in stad en samenleving

December 2023 verscheen naar aanleiding van het 150-jarig bestaan een boek over het bouwbedrijf Van den Bouwhuijsen uit ’s-Hertogenbosch. Hierin wordt een uitgebreide terugblik van de rijke historie van dit Bossche familiebedrijf gegeven. Aan de hand van 22 verhalen over bouwprojecten wordt de geschiedenis van het bedrijf verteld en tegelijkertijd ook de geschiedenis van ’s-Hertogenbosch als stad en samenleving. Het verhaal begint wanneer Martinus van den Bouwhuijsen zich inschrijft bij de Kamer van Koophandel in ’s-Hertogenbosch in 1873. De stad zit op slot en is in verval. De vestingwerken zijn nog een voorgeschreven bescherming tegen vijandelijke legers. Wanneer in 1874 de vestingstatus (de vestingwet) van ’s-Hertogenbosch wordt opgeheven, krijgt de stad ruimte om te bouwen. Vooraanstaande Bosschenaren willen gaan bouwen voor de armlastige klasse en langs de rand van de binnenstad worden arbeiderswoningen gebouwd. Er is veel werk en Martinus neemt ook veel aan, zoals onder andere het herstelwerk aan de vestingmuren en het onderhoud aan de kazernes en Fort Crèvecoeur. In 1900 bouwt Martinus zijn eerste villa, House Bouquet, aan de Stationsweg. Latere opmerkelijke bouwwerken zijn onder andere de nieuwbouw van de eerste C&A  op de hoek van de Pensmarkt en Schapenmarkt (1937), het PNEM gebouw (hoofdkantoor) aan de Vlijmenseweg (1956), het bankgebouw Van Mierlo en Zoon aan de Stationweg (1960), en het Guardianenhof, een in art-nouveau opgetrokken complex tussen de Dode Nieuwstraat en de Snellestraat (1999). Enkele andere wapenfeiten van het bedrijf zijn: diverse verbouwingen van bakkerij en lunchroom Jan de Groot aan de Stationsweg (sinds 1984); herstel van het stadspaleis Hof van Zevenbergen (1989); renovatie van Fort Orthen (1992); diverse restauraties aan de Sint-Catarinakerk aan het Kruisbroedershof (1997); diverse verbouwingen aan de Verkadefabriek (Boschdijkstraat) en de Azijnfabriek (Triniteitsstraat). De bouwactiviteiten, veelal ambachtelijk, van de vijf generaties Van den Bouwhuijsen hebben de afgelopen 150 jaar de bouwgeschiedenis van de stad gevolgd.

Vindplaats: BRA V3 GAAL 2023